تلویزیون ملی افغانستان مستند (اخبارسرچوک) تهیه می‌کند

اخیرا تلویزیون ملی افغانستان که تحت اداره طالبان فعالیت می‌کند مستند هایی را در مورد جنگ ها و عملیات های نظامی نیروهای ارتش پیشین افغانستان و بخصوص نیروهای خارجی(در مستند نیروهای اشغالگر امریکایی ذکر شده) ساخته است که محتوای آن مملو از صحبت های ضد و نقیض چند تن از باشندگان دندغوری است.

مناطق دندغوری به خصوص ساحه احمدزی ها که همه ناقلین استند (نظامنامه ناقلین به سوی قطغن) از مناطق ناامن ولایت بغلان بودند که هزاران جنگجوی طالب در ۲۰ سال گذشته در این ساحات فعالیت داشتند.

این مستند دارای چند نکته قابل بحث است:

۱- تمام مستند متکی بر صحبت های چند فرد خاص از محل است و جز روایت های شفاهی، هیچ مدرک و سند معتبر مبنی بر ظلم و خسارات مالی و جانی که مدعی آن اند ارایه نمی‌شود. (برای دیدن مستند دندغوری اینجا کلیک کنید).

۲- این مستند مانند چند مستند قبلی دیگر از مناطق پشتون نشین تهیه شده که در ۲۰ سال گذشته مناطق ناامن بودند و حضور گسترده‌ی طالبان محسوس بود. در حالی که از مناطق که سایر اقوام زندگی می‌نمایند تا هنوز مستند تهیه نشده است! یا منطقه امن بوده و طالبان حضور نداشته اند و یا تهدیدی در منطقه وجود نداشته و عملیات شبانه صورت نگرفته است. معاهده سال ۱۳۹۵ بین حکومت و  طالبان در دندغوری را نیز می‌توانید در لینک زیر ببینید:

۳- در مستند افراد مصاحبه شونده ادعا می‌کنند که صدها خانه ویران و هزاران تن شهید شده اند اما تنها چند خانه ویران شده در تصویر نشان داده می‌شود و قبرستان که نشان داده می‌شود هم قبرهایی با بیرق طالبان است که مربوط به جنگجویان طالب می‌باشد. در مورد هویت جنگجویان این منطقه چیزی گفته نمی‌شود.

۴- حاجی عزیز که یکی از متضررین جنگ های امریکا گفته می‌شود مدعی است که چند تن از اعضای فامیل اش کشته شده اند، اگرچه دلیل کشته شدن شان را بیان نمی‌کند اما صحبت هایش واضح می‌سازد که پسرانش از جمله جنجگویان طالب بوده، وی همچنان در دقیقه ۶ همین مستند یکی از نواده های خوردسال خود را بازهم به جنگ تشویق می‌کند.

۵- تمام باشندگان محل از عملیات شبانه در محلات شان یادآوری می‌کنند، عملیات شبانه (چاپه اندازی) از موفق ترین عملیات های ضد تروریستی نیروهای افغان و خارجی بود که طالبان را زمینگیر ساخته بود عملیات متذکره دقیق و موثر بود و لانه های طالبان را هدف قرار می‌داد.
(می‌توانید به گزارش سال ۲۰۱۸ سازمان ملل در مورد ارقام تلفات مراجعه کنید)

۶- عبدالصمد نام ادعا می‌کند که زیاد ظلم دیده اند و ده ها شهید و ده ها زخمی داده اند، در حین حال می‌گوید که برای مجاهدین در صورت نیاز خون آماده می‌کردند و می‌گوید: از طرف شب سنگر جور میکردیم و نان برایشان می‌رساندیم شهیدان را انتقال می‌دادیم در قبرستان هم دفن می‌کردیم و از پسرش ابو عبیدالله عکرمه که از جنگجویان مشهور طالبان بوده نام می‌برد که در ولایت بغلان مشهور بود و کشته شده است. وی ادعا می‌کند که با ۱۰۰ افغانی بشکه به صدها هزار برایشان (برای امریکایی ها و نیروهای افغان) ضرر می‌رساندیم و با بشکه ۱۰۰ افغانیگی همراه شان می‌جنگیدیم.

۷- در دقیقه ۱۳:۳۷ یک نماد را به نام چهارراهی فداییان به تصویر می‌کشد که به یاد بود از انتحاری های این منطقه جدیدآ اعمار شده است.

۸- بی‌بی حلیمه که صورت خود را با چادر پوشانیده است می‌گوید که یک پسر، یک دختر و یک نواده‌اش کشته شده اند، اما ارایه کننده مستند می‌گوید که این زن افتخار می کند که فرزندانش در راه آزادی کشته شده اند. این خانم اذهان می‌دارد که زحمات زیاد را متحمل شده و هر بار که خارجی ها بیایند بازهم همان گونه با ایشان جنگ می‌نماید و حاضر است متباقی اولادهای خود را هم در راه دین و خاک قربانی نماید. وی می‌گوید که سخت از غم اولادهایش بیمار است و دوا استفاده می‌کند.
این خانم می‌گوید: مرمی های کهنه را به خانم های خانه تقسیم میکردیم و با چاقو و تیل پاک میکردیم و مردها با آن جهاد می‌کردند.

۹- کاکاگل که دختر جوانش را از دست داده است و یگانه فارسی زبان است که در این مستند صحبت می‌کند، کمی دیدگاه واقعبینانه دارد و می‌گوید که جنگ بود و برای خانواده توصیه کردم که بیرون نشوید که جنجال نشود. هیچ ادعای ظلم، چاپه انداختن و جهاد ندارد. و مستندساز تلاش دارد از وی در مورد امریکایی ها بشنود، در حالی‌که کاکاگل نیز علت معلولیت پایش را به نحوی کتمان می‌کند از ماین گذاری های جنگجویان طالب سخن می‌گوید.

۱۰- نوربی‌بی یگانه دختر خردسال است که در مستند با صورت بلور شده  ظاهر می‌شود و از چاپه انداختن نیروهای خارجی و کشته شدن پدرش صحبت می‌کند. در اطراف این دختر چندین پسر و دختر خوردسال دیگر نیز نشسته اند که گفته می‌شود پدران شان کشته شده اند، اما هیچ معلومات مشخصی در مورد هویت و چگونگی کشته شدن شان ارایه نمی‌شود.

۱۱- عبدالوکیل آخندزاده، پدر یکی از افراد انتحاری طالبان است و میگوید که خوشحال است که دو پسرش کشته شده اند و سلاح امریکایی و انگلیسی به دست نداشتند و در راه دین و قرآن سر داده اند و پسرانش مثل پدرکلان هایش در راه اسلام کشته (شهید) شده اند.  فعلا هم حاضر اند که در مقابل دولت های متجاوز از طفل یک ساله تا مرد صد ساله بجنگند واین کار از پیغمبران و اصحاب برای شان میراث مانده است.

۱۲- لیسه احمدزی که قسمآ از اثر جنگ ها صدمه دیده است به حیث نمونه‌ی دیگری از تجاوز امریکا به این منطقه یادآوری می‌شود، در حالی که مکاتب، مساجد، مدارس و مراکز صحی همیشه از طرف طالبان به حیث سنگر استفاده می‌شد. مستندساز تلاش دارد تا نشان دهد که تعدادی از اساتید و دانش آموزان این مکتب نیز توسط امریکایی ها کشته شده اند اما مسولین مکتب تنها درگیری های مسلحانه در اطراف مکتب را تایید می‌کنند و از استادان و دانش‌آموزانی نام می‌برند که در بیرون از ساحه مکتب از اثر جنگ کشته و یا زخمی شده بودند.

با بررسی این مستند به نتیجه زیر دست می‌یابیم:

الف: این مستند به منظور انحراف ذهنیت عامه و سفیدنمایی جنگ ۲۰ ساله طالبان تهیه شده است.
ب: این مستند نظرات شخصی تعدادی از باشندگان یک محل خاص، قوم خاص، گروه خاص و ایدئولوژی خاص است ونمی توانیم آن را به تمام مردم افغانستان نسبت بدهیم و به حیث یک فکت جامع برای تمام جامعه اطلاق نماییم.
ج: بدون شک جنگ ها، حملات انتحاری، ماین گذاری ها قتل های هدفمند از طرف طالبان و افراد و ابسته به آنها صورت می‌گرفت و عامل جنگ و عملیات های شبانه خودشان بودند. باید به تلفات و خسارات مردم عادی و نیروی افغان نیز پرداخته شود.
د: راه اندازی عملیات های نظامی از طرف نظامیان خارجی و ارتش افغانستان خالی از اشتباهات و خسارات مالی و جانی نبود، اما ادعاهای یک جانبه این مستند که گویا بی دلیل بالای منطقه شان عملیات صورت می‌گرفت اصلا قابل توجیه نیست.
(به گزارش نیمه سال ۲۰۲۱ سازمان ملل رجوع کنید)
هـ: شکی نیست که در وضعیت جنگ تلفات مالی و جانی به طرفین و مردم محل وارد می‌شود اما ادعای این مستند که تمام ویرانی ها و کشته شده ها از جانب نیروهای دولتی و خارجی بوده واقعیت ندارد، زیرا مردم این منطقه آغازگر جنگ بوده اند و مسولیت متوجه خودشان نیز است. در مورد پروژه های تطبیق شده در محلات شان و پروژه هایی که از اثر جنگ تکمیل نشده اند در مستند چیزی گفته نشده است.
و: مصاحبه شونده ها همه وابستگان افراد طالبان اند و به این مستند خاص برای دلجویی و امتیازدهی برای آنها تهیه شده است. در حالی که هزاران نفر افغان به شمول، اطفال مکتب، نیروهای امنیتی، افراد متخصص و … را همین ها از بین بردند.

بنآ میرزاقلم برای این مستند نشان (اخبارسرچوک) را می‌دهد. در این مورد خواننده گان عزیز حق قضاوت را دارند و هم‌چنان می‌توانند نظرات، انتقادات و پیشنهادات شان را از طریق لینک زیر با ما شریک سازند:
درخواست تصحیح اشتباه
درخواست راستی آزمایی