،دروغ رسانی و شایعه پراکنی، از جمله ناهنجاری های اطلاعاتی است که به منظور مغشوش ساختن اذهان عامه، بدست آوردن شهرت ایجاد تفرقه و حتا هدف سیاسی انجام می‌شود.با گسترش تکنالوژی معلوماتی در افغانستان همه روزه دسترسی مردم به خصوص جوانان به خدمات انترنت و گوشی های هوشمند بیشتر شده است و همزمان مردم نیاز به اطلاعات و معلومات دارند این وضعیت آسیب پذیری مردم را در مقابل اطلاعات نادرست، اخبار دروغ و شایعه پراکنی بیشتر ساخته است.
نمونه‌ي خوب این ادعا بررسی کانال های وطن دوستان افغانستان و افغان های واقعی است که هر ویدیو هزاران ساعت دیده می‌شود در حالیکه تمام محتوای آن اطلاعات غلط، دروغ، شایعه پراکنی و توهین به گروه های و ملیت های خاص است.
تیم تحقیق اففان فکت بیشتر از پنجاه ویدیو نشر شده این کانال ها را مورد ارزیابی قراردادند و موارد ذیل از محتوای این کانال ها بدست آمد:
۱- کانال ها هدف آکاهی دهی و آموزشی ندارند
۲- کانال ها در عناوین ویدیوهای خود از کلمات حساسیت برانگیز استفاده میکنند
۳- محتوای ویدیوها با عناوین هیچ ربطی ندارند
۴- ویدیوها از عکس ها و یدیوهای سایر رسانه ها و کانال ها تهیه می‌شود
۵- هدف کانال ها حمایت از گروه سیاسی و قومی خاص است
۶- محتوا کانال ها و صحبت های گرداننده مملو از کلمات رکیک، زشت و توهین آمیز می‌باشد
۷- در ویدیوها توهین و تحقیر یک قوم خاص، حزب خاص و جغرافیای خاص به وضوع دیده می‌شود
۸- صحبت های گراننده کانال هابه منظور حمایت و سفید نمایی امارت طالبان است
۹- اطلاعات، معلومات، آمار و ارقام، نقل قول ها و… هیچ کدام منبع معتبر ندارند
۱۰- تمام معلومات و اطلاعات کانال ها به هدف سیاسی و به هدف بدست آوردن پول دستکاری شده اند
با توجه به این حرف می‌توانیم ادعا نماییم که نشر چنین ویدیوها ضمن اینکه هیچ سودی برای جامعه و مردم ما ندارد، می‌تواند اتحاد بین ملیت را خدشه دار بسازد و عقده‌ی بزرگ بین مردم ایجاد نماید و بی اعتمادی در جامعه بیشتر اوج بگیرد.
میرزاقم به این کانال ها نشان«شاخدار» را می‌‌دهد و هر دو کانال را در سلول «دروغ های شاخدار» قید می‌نماید.
باید یاد آور شد که اکثریت مردم افغانستان از سواد کافی برخوردار نیستند، رسانه ها، نهادهای آموزشی و نهادهای جامعه مدنی مکلفیت دارند تا برای بلند بردن سطح آگاهی مردم و آموزش سواد رسانه یی در جامعه فعالیت های خویش را گسترش دهند.
درحال حاضر تنها شبکه راستی آزمایی اطلاعات افغانستان تلاش دارد تا برای ترویج سواد رسانه یی در جامعه نقش موثر داشته باشد. و مردم را در برابر اطلاعات نادرست و غلط آگاه بسازد.
